Wat is xenon verlichting en hoe werkt het?
Waar de meeste auto’s eerst voorzien waren van een halogeenkoplamp, zien we tegenwoordig steeds meer auto’s met xenon verlichting. In dit artikel bekijken we wat xenon koplampen zijn, hoe het werkt, wat de voor- en nadelen zijn en tot slot de alternatieven op xenon.
Wat is een xenon koplamp?
Misschien herinner je het nog vaag vanuit de scheikundelessen: xenon is een chemisch element in de familie van de edelgassen. Net als zijn familieleden (bijvoorbeeld neon) is het gas goed in het produceren van fel licht. Xenon stoot kortgolvige ultraviolette straling uit, die bij contact met elektriciteit verandert in een intens, fel blauw-wit licht.
Een xenon koplamp kun je dan ook herkennen aan het heldere blauwachtige licht. Auto’s met xenon verlichting zijn maar liefst drie keer duidelijker dan halogeenlampen. Het xenongas versterkt de helderheid van het licht, zodat het snel de temperatuur bereikt die nodig is om een hoogintensiteitsstraal uit te zenden. Dit wordt veroorzaakt door het xenongas dat in de lampen zit.
Hoe werkt xenon verlichting?
Een belangrijk verschil tussen xenon- en halogeenlampen is de functie van het gas: bij een xenonlamp is het gas onderdeel van de lichtproductie, terwijl het bij een halogeenlamp alleen de levensduur van de gloeidraad verlengt. Xenonlampen gebruiken een elektrische boog tussen twee elektroden, in plaats van een gloeidraad zoals bij een halogeenlamp, om licht te produceren. Daarom worden ze vaak high-intensity discharge (HID) lampen genoemd.
Bij aanschaf van een auto kun je ook bi-xenon koplampen als optie kiezen. Dit betekent dat xenonlampen worden gebruikt voor zowel grootlicht als dimlicht. Bij de standaard xenon lampen wordt bij de grootlichtfunctie gebruik gemaakt van halogeenlampen.
Nederlandse wetgeving rondom xenon lampen: verboden in auto?
Nederlandse wetgeving rondom xenon lampen: verboden in auto?
De wetgeving rondom ledverlichting zoals xenon koplampen is complex. In Nederland is xenon verlichting toegestaan, mits het aan een aantal regels voldoet. Een van deze voorwaarden is dat de afstelling van de koplamp goed is. De verlichting mag niemand verblinden. Daarnaast moet de lamp voorzien zijn van een ECE Keurmerk (Europees keurmerk). Het E-merk moet door de fabrikant van de lampen worden aangevraagd en wordt in Nederland door de RDW verstrekt. Om in aanmerking te komen voor een E-merk wordt de lamp onder andere getest op lichtintensiteit. Ook worden er controles uitgevoerd op het gebied van kortsluiting, levensduur en overbelasting.
Wat zijn de voordelen van xenon koplampen?
Het hebben van xenon koplampen op je auto heeft drie grote voordelen.
Langere levensduur
Xenon koplampen hebben een langere levensduur dan halogeenkoplampen. De veranderende temperatuur van de gloeidraad in een halogeenlamp is kwetsbaar, waardoor hij ieder moment kan doorbranden. Omdat xenon koplampen geen gloeidraad hebben, kunnen ze tot wel 10 jaar meegaan.
Helderheid
Zoals de naam high-intensity discharge al aangeeft, zijn xenon lampen helderder dan hun halogeen tegenhangers, waardoor een groter deel van de weg wordt verlicht. Bestuurders geven aan zich hierdoor ’s nachts langer te kunnen concentreren op de weg.
Veiligheid
We kunnen stellen dat xenon koplampen een van de veiligste koplampen zijn. Dit omdat ze een lange en brede lichtbundel verzorgen. Met name ’s nachts en bij hoge snelheden is dit goed te merken.
Zijn er nadelen aan xenon verlichting?
Ieder voordeel heb z’n nadeel. Zo heeft ook xenon verlichting zijn nadelen:
Kosten
Xenon is een schaars element, waardoor het duurder is dan andere opties. Xenon koplampen zijn vaak een optie tegen meerprijs, dus je moet beslissen of je meer geld wilt uitgeven. En als je een tweedehands auto koopt met xenonlampen die bijna 10 jaar oud zijn, zullen vervangingsunits prijzig zijn.
Energieverbruik
Xenon lampen zijn energiezuiniger dan hallogeenlampen, maar ze zijn niet zo zuinig als de nieuwste LED-units.
Alternatieven op xenon verlichting
Twijfel je tussen xenon verlichting of een alternatief? We lichten de twee andere veelvoorkomende lampen kort voor je uit.
Halogeen koplampen
Het is een van de oudste soorten verlichtingstechnologieën die j in een nieuwe auto zult vinden: de halogeen koplamp. Halogeengas wordt gebruikt om te vorkomen dat de wolfraam gloeidraad in de lamp het oppervlak van het glas zwart maakt. Hierdoor blijft het glas langer helder.
Het is relatief goedkoop en makkelijk om een halogeenlamp in je koplamp te vervangen. Desondanks zijn ze niet zo energiezuinig als LED- of xenonlampen.
Led koplampen
Een ledlamp is een halfgeleider die licht uitzendt wanneer er stroom in een richting doorheen gaat. Het kost niet veel stroom om een led te verlichten met als resultaat dat de energie die het uit de accu (en dus de motor) trekt minder is dan bij halogeen- en xenonlampen.
Omdat een ledlamp zo eenvoudig is, kan er weinig misgaan. Naar verwachting gaat een ledlamp ongeveer tien jaar mee. En doordat ze zo eenvoudig zijn, zijn ze ook niet duur. De nieuwste slimme led koplampen kunnen ook gebruikt worden de gebieden van de weg rondom ander verkeer te verlichten. Hierdoor wordt een groot deel van het gebied verlicht, zonder dat de tegenligger verblind wordt.
Wil je meer weten over een autolamp vervangen? We gaan hier dieper in op de betekenis van de autolampen, de verschillende soorten en de kosten.